شیر گاو یکی از پرمصرف‌ترین انواع لبنیات در میان مردم است و هر جایی می‌توان رد و اثر شیر گاو را مشاهده کرد: لاته، پنکیک و … . چند سالیست که شیرهای گیاهی جای خود را در میان مصرف کنندگان باز کرده‌اند و انواع مختلفی از آنها در بازار موجود است: شیر بادام، نارگیل، جودوسر. شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که کدام شیر انتخاب بهتری است؛ شیر گاو یا شیر گیاهی؟ در این مقاله مبیت به تفاوت‌های میان این دو نوع شیر رایج می‌پردازیم تا تصمیم‌گیری برای شما راحت‌تر شود.
اجزای شیر گاو
شیر گاو یا به طور کلی شیر حیوانی، از حیوانات دوشیده و جمع آوری می‌شود و نسبت به شیرهای گیاهی لیست ترکیبات کوتاه‌تری دارد. شیر گاو سرشار از مواد مغذی نظیر کلسیم، ویتامین دی و پتاسیم است. برخی از تفاوت‌های اساسی میان این دو نوع شیر عبارتند از:
پروتئین: هر یک لیوان شیر گاو حدودا حاوی 8 گرم پروتئین است. ولی در شیرهای گیاهی، در هر لیوان تنها حدود یک گرم پروتئین وجود دارد.
قیمت: شیرگاو معمولا قیمت کمتری نسبت به شیرهای گیاهی دارد. تولید شیرهای گیاهی روند پیچیده تری دارد و به همین دلیل گران‌تر تمام می‌شود.
شکر: شیر گاو هیچ شکر افزوده‌ای ندارد. اما شیرهای گیاهی معمولا از شکر استفاده می‌کنند تا طعم شیرینی را که در شیر گاو حس می‌شود و مربوط به لاکتور است، شبیه سازی کنند.
انواع شیرهای گیاهی
طی ده سال گذشته، محبوبیت شیرهای گیاهی به شدت افزایش یافته است. سه شیر گیاهی متداول عبارتند از:
شیر بادام
شیر بادام از ترکیب بادام یا کره بادام با آب تهیه می‌شود. بسیاری از افراد بخاطر بافت سبک و طعم شیرین شیر بادام، طرفدار آن هستند. شیر بادام در مقایسه با شیرگاو، کمتر از یک دهم کالری دارد. به همین دلیل است که شیر بادام در انواع رژیم‌ها و برنامه‌های کاهش وزن، حضور پررنگی دارد.
شیر جودوسر
شیر جودوسر از ترکیب ساده جو دوسر و آب به دست می‌آید. بسیاری از تولیدکنندگان مواد دیگری نظیر روغن یا نمک نیز به آن اضافه می‌کنند تا به بافت مورد نظر برسند. شیر جودوسر طعم ملایم و شیرینی دارد و اغلب در آشپزی از آن استفاده می‌شود. همچنین، نصف شیرگاو چربی دارد.
شیر نارگیل
شیر نارگیل از ترکیب آب با گوشت سفید نارگیل تهیه می‌شود. یک لیوان متوسط شیر نارگیل در مقایسه با شیر گاو، حدود یک سوم کالری کمتری دارد. بعلاوه، بسیاری از افراد از بافت کرمی و طعم شیرین شیر نارگیل لذت می‌برند.
تفاوت‌ها در روند تولید شیر گاو و شیر گیاهی
پروسه تولید شیر گاهی در مقایسه با شیر گاو، بسیار پیچیده تر است. برای مثال، پروسه تولید شیر بادام را در نظر بگیرید. برای شروع پروسه، مغز بادام را به آسیاب می‌فرستند تا کاملا نرم و تبدیل به پودر شود. تولید شیر بادام به بازار و تقاضا برای این نوع شیر بستگی دارد. از آنجا که بادام، یک خوراکی لوکس حساب می‌شود، قیمت شیر بادام نیز مدام در حال تغییر است.
بخاطر حساسیت‌های مرتبط با آجیل و قوانین مرتبط با تولیدکنندگان غذا، شیر بادام باید از سایر محصولات جدا نگهداری شود تا به سایر مواد آلوده نشود. همچنین، قبل از شروع به تولید سایر محصولات، باید چرخه پاکسازی دستگاه‌ها و تجهیزات را طی کنید.
هرچند پروسه تولید شیرهای گیاهی چالش برانگیزتر از شیر گاو است ولی روز به روز تقاضای مصرف کنندگان بالاتر می‌رود. بسیاری از تولیدکنندگان در تلاش‌اند تا شیرهای گیاهی را نیز به تولید انبوه برسانند تا نظر تعداد بیشتری از مصرف کنندگان را جلب کنند.
شیرهای گیاهی
برای کسانیکه نمی‌خواهند یا نمی‌توانند محصولات لبنی مصرف کنند، شیرهای گیاهی و مشتقات آنها انتخاب مناسبی است. یکی از شیرهای گیاهی که نزدیک‌ترین ترکیبات مغذی به شیر گاو را دارد، شیر سویا است.
شیر بادام نیز که محبوبیت زیادی دارد، مملو از مواد مغذی نظیر ویتامین E، اسیدهای چرب امگا 6، آهن، کلسیم، سلنیوم، پتاسیم و زینک است.
اگر به لبنیات، سویا و حتی مغزیجات حساسیت دارید، شیر نخود می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. یک لیوان شیر نخود حاوی 10 گرم پروتئین است که بیشتر از شیر گاو و شیر سویا است.
در نظر داشته باشید که شیرهای جایگزین شیر گاو؛ برای نوزادان مناسب نیستند. بعلاوه، اگر رژیم غیرلبنی درستی را انتخاب نکرده باشید، ممکن است دچار کمبود مواد مغذی نظیر ویتامین دی، کلسیم، و پروتئین شوید. علاوه بر این، زیاده روی در خوردن محصولات شیرگیاهی نیز می‌تواند ضررهای خاص خود را داشته باشد. برای مثال، اگر مقدار زیادی شیر بادام بنوشید، می‌تواند منجر به التهاب گوارشی شود یا مصرف شیر نارگیل نیز باید محدود باشد زیرا حاوی مقادیر زیادی چربی‌های اشباع است.
