چالش‌های خدمت مقدس سربازی، دغدغه حل‌نشده نسل امروز

به نام خدا

خدمت مقدس سربازی

سوال : آیا خدمت مقدس سربازی همچنان مانند دهه‌های پیشین مقدس و روحانی مانده‌است؟

یادمان هست که جوانان ما چطور به سربازی خود افتخار می کردند! عکس‌هایی با دوربین‌های یاشیکا آنالوگ که فیلم 36 تایی می‌خورد، می‌گرفتند و در آن مناظر خاطره‌انگیز این برهه مهم از زندگی خود را به ثبت می‌رساندند.

عکس‌هایی از خاطراتی که با هم‌خدمتی‌های خود می‌ساختند در بازار میادین شهر روی موتورهای سوزوکی جفت سیلندر، عکس هایی با لباس دژبانی….. و پر از افتخار!

سربازی در دهه‌های پیشین آن‌قدر فاخر بود که اگر در راستای بازار قدم می‌زدی و سربازی را می‌دیدی، تمام وجودت را حس خوبی فرا می‌گرفت.

نگاه به بساط عکاسی که تصاویر سربازان دژبانی را گرفته است، دیدن خیاطی‌هایی که لباس نظامی می‌دوختند، تازه سربازانی که با عشق، چکمه‌های خود را برای فردا صبح واکس می‌زدند، لحظات شیرینی بود. گاهی نیز پیش می‌آمد که هم‌خدمتی‌های با‌معرفت، در حق یکدیگر ازخود گذشتگی می‌کردند که همین باعث بوجود آمدن دوستی‌ها و رفاقت‌های طولانی و چندین ساله می‌شد. فضای سربازی دهه‌های پیشین اینچنین بود.

اما متاسفانه سربازی اکنون نه تنها حالت مقدس خود را از دست داده است، بلکه تبدیل به کابوس جوانان شده است. اینکه چرا کار به اینجا رسیده و چرا دیگر سربازی کمکی به رشد جوانان ما نمی‌کند پرسشیست که باید جامعه‌شناسان و اندیشمندان پاسخ آن را بیابند تا بلکه جلوی فجایع گرفته شود.
مثل سربازی که مدتی پیش در بوشهر چهار هم خدمتی خود را به گلوله بست و دستگیر شد و احتمالا به زودی اعدام می شود و این تراژدی به تلخی پایان می‌یابد.

جوانان اطراف خود را می‌بینم که با فکر خدمت، تمام ذهنشان پر شده است و می‌خواهند به هر قیمتی از شر آن خلاص شوند. مثل فکر کردن به مهاجرت یا مثل درس خواندن در رشته ای که به آن هیچ علاقه ای ندارند، صرفا برای گرفتن معافیت تحصیلی.

هیچ‌گاه به این فکر کرده‌اید که این نوع درس خواندن چه بلایی بر سر آموزش ما می‌آورد؟

بلایی که اینگونه درس‌خواندن بر سر آموزش ما می‌آورد اینست که آن را از محیطی که از خود خدمت سربازی مقدس‌تر است به فضایی سراسر فساد تبدیل می‌کند. اساتید نمرات دانشجویان را بر اساس سلایق شخصی می‌دهند و موسسات دانشگاهی مدارک پولی ارائه می‌کنند و بستر ارزشمند رشد و بالندگی دانشگاهی را مسموم می‌کنند.

نکته دیگر فروشی کردن سربازیست. آحاد جامعه احساس ناخوشایندی به این قضیه پیدا کرده‌اند. آیا برای کشور ثروتمندی مانند ایران، درآمدی که از آن نصیب کشور می‌شود اینقدر مهم است؟
وقتی این قانون را مرور می‌کنم به من حس تحقیر دست می‌دهد که چرا کشوری اینچنین ثروتمند از مردمش اینگونه گردنه‌گیری می‌کند. کاش اینقدر شعار طبع بلند نمی‌دادیم و کمی هم در عمل طبعمان بلند بود.
جوانی که پس از تلاش بسیار و رد شدن از سد کنکور، به دانشگاه وارد می‌شود، سپس با بهترین نمرات و از بهترین دانشگاه‌های دولتی در علوم مختلف و ارزشمندی از جمله مهندسی کامپیوتر، هوش مصنوعی و….. فارغ‌التحصیل می‌شود را، راهی سربازی می‌کنند.

غافل از اینکه این علوم، بسیار فرارند و بعد از سربازی هیچ کاربردی برای این جوان ندارند. تنها یک مدرک دارد که با آن هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد، همه چیز از یادش رفته است، سرخورده می‌شود، افسرده می‌شود و… .
حتی جوانی که با زحمت و پشتکار، توانسته همزمان با معافیت تحصیلی خود، کارافرینی کند هم به یک‌باره با چالش سربازی مواجه می‌شود و سرخوردگی و افسردگی به سراغش می‌آید.

در دوران خدمت تازه ماجرا روی دیگری به او نشان می‌دهد. در زندگی که به اجبار دچار تغییر شده، حال خوشی ندارد. در محیط خدمت، برای تحمل شرایط، به انواع اعتیاد و خلاف رو می آورد و به همین راحتی زندگی یک انسان نابود می‌شود.

در هیچ دوره ای از تاریخ بشریت، اجبار، نه جواب داده و نه هرگز جواب می‌دهد. ذات انسان از بدو هستی آزاد آفریده شده است. ذات انسان احترام می پذیرد. قانون با اجبار فرق می‌کند. قانون در راستای رشد یک جامعه تصویب می‌شود، ولی قوانین ما اگر با توجه به واقعیات روز جامعه بروزرسانی نشوند، در نهایت به اجبار تبدیل می‌شوند.

خدمت مقدسی که از آن حرف می‌زنیم، نه تنها مفید نیست بلکه خسارات زیادی از جنبه های گوناگون به‌بار می ‌آورد. چرا نظامیان رده‌بالای ما و قانون‌گذاران ما در این مساله تامل نمی‌کنند؟ چرا چاره اندیشی نمی‌کنند؟پاسخ ‌های متعددی وجود دارد که باز هم تحلیل آن را به جامعه‌شناسان و اندیشمندان واگذار می‌کنیم.

چیزی که مشهود است، اینست که ضمختی، خشونت و اقتدار اغراق‌شده تاحدی بر آنان غلبه کرده است و چنان در مرداب شعار های کلیشه‌ایی فرو رفته‌اند که درک صحیحی از اوضاع جامعه ندارند. می‌خواهند با تجربه‌ دهه‌های پیش و همان مدل‌های قدیمی برای جوانانی حل مساله کنند که زمین تا آسمان با نسل پیش از خود فرق دارند، چه‌ رسد به نسل چندین دهه پیشتر. ای‌کاش مسئولان ما بی غرور و تعصب چاره درستی برای سرمایه‌های کشور خود می اندیشیدند.

انسانی که به ذات در بدو تولد پاک آفریده شده است، تنها محیط پیرامون اوست که باعث جهت‌گرفتن او به خیر و شر می‌شود. این محیط در ابتدا خانواده و سپس جامعه است. باید و نبایدهای یک جامعه، در رشد تعالی انسان نقش کلیدی دارد . پس در تدوین این باید و نباید‌ها باید بیش از اینها دقت کرد و همه جوانب مساله را مورد بررسی قرار داد تا جامعه تعالی داشته باشد. رفاه و آبادانی کشور عزیزمان برای ما در اولویت است و بر همین اساس با سربازی اجباری یا سربازی فروشی مخالفیم.
به امید روز های بهتر