فرهنگ و هنرکرمان از دریچه فرهنگ و هنر

حمام ­‌های کرمان

حمام­‌های تاریخی کرمان با کاشی‌کاری­‌های زیبا و طراحی‌­های هوشمندانه، نشانی از رونق زندگی در دوران‌های مختلف تاریخی است. ادغام هوشمندانه هنر در بناهایی که برای استفاده مردم عادی طراحی شده بودند، نشان­‌دهنده جایگاه والای هنر در میان حاکمان آن دوران­‌هاست. نکته اینجاست که این گونه حمام­‌های سنتی هنوز هم جذابیت خودشان را حفظ کرده‌­اند و پا به پای زمانه پیشرفت کرده‌­اند. در این مقاله مبیت، حمام های تاریخی کرمان را به شما معرفی می­‌کنیم و در ادامه، به تعدادی از حمام­‌های سنتی و در عین حال مدرن کرمانی که می­‌توانید، برای رفع خستگی و شستشویی سنتی و شرقی به آنها مراجعه کنید، خواهیم پرداخت.

حمام گنجعلیخان

معروف‌­ترین حمام تاریخی که تا حدود 85 سال پیش هم کاربرد حمام عمومی داشته است ولی بعد از مرمت‌­هایی که در سال 1350 روی آن صورت گرفت، تبدیل به یکی از مکان­‌های گردشگری شهر کرمان شد. کاشی‌کارهایی هفت رنگ، راهروهایی با سقف­‌های کوتاه، و نورگیرهای با اشکال هندسی منظم به جذابیت این حمام سنتی افزوده است.

بعد از ورودی حمام که تعدادی از لوازم به یادگار مانده از دورانهای قبل به نمایش گذاشته شده­اند، وارد رختکن می‌­شوید که دارای غرفه‌­های مختلف بر اساس طبقات اجتماعی متفاوت است. البته برخی افراد این طبقه­‌بندی غرفه­‌ها را نوعی تبعیض طبقاتی میان قشرهای مختلف مردم آن زمان می‌­دانند، یعنی محل رختکن اعیان با رعیا یا خان­ها با بازاریان متفاوت بوده است تا هنگام تعویض لباس و استراحت با یکدیگر برخوردی نداشته باشند.

بعد از رختکن وارد فضای نظافت­خانه و گرمخانه می­‌شوید. طراحی و اجرای دقیق قسمت­‌های مختلف حمام، نشان از هوش و سلیقه بالای معماران این بناست.

از دیگر جاذبه‌­های این حمام، تعدادی مجسمه با فیگورهای مختص حمام است که در سال 1352 با دستهای توانا و هنرمند استاد صنعتی‌­زاده ساخته و در این حمام مستقر شدند تا بازدیدکنندگان، حس و حال مردمی را که به شیوه سنتی حمام می­‌کردند، بهتر درک کنند.

تکه سنگی که به آن سنگ زمان می‌­گویند، در قسمت حمام وجود دارد که افراد با تابش نور از بالای سقف متوجه زمان و حتی اوقات شرعی می­‌شدند.

حمام وکیل

حمام وکیل که در فاصله چند صد متری از حمام گنجعلیخان قرار دارد، به تقلید از همین حمام توسط معمار معروف وکیل الملک (حاکم عصر قاجار کرمان) ساخته شده است. ورودی حمام وکیل یک دالان سنگی است که بر سردر آن کاشی‌کاری‌های زیبایی انجام شده است. این حمام نیز دارای کاشی‌کاری‌­های زیبا در قسمت­‌های مختلف است و ستون­‌های سنگی حمام نیز دارای کنده‌­کاری­‌های جذابی هستند.

امروزه، حمام وکیل تغییر کاربر داده و تبدل به چایخانه و رستوران شده است و با سرو چای و فالوده کرمانی، خستگی را از تن مسافران می‌­زداید.

حمام ابراهیم خان

حمام ابراهیم خان در مجموعه‌­ای به همین نام در ضلع شرقی مجموعه گنجعلیخان قرار گرفته است و بیش از 200 سال قدمت دارد. با وجود اینکه این حمام (مانند سایر حمام­‌های تاریخی) در عمق زمین ساخته شده است ولی نیازی به نور چراغ برای تامین روشنایی ندارد و با استفاده از نورگیرها، نور طبیعی خورشید را وارد فضای حمام کرده و به آن جلوه می­‌بخشد.

این حمام در محل تقاطع دو راسته بازار طلافروش­‌ها و جنب مدرسه ابراهیم خان قرار گرفته است و تا چند سال پیش تنها سردر زیبایش جلوه‌­گری می­‌کرد ولی به همت و سرمایه شخصی آقای ودیعتی، یکی از کرمانیان دلسوز و عاشق، این حمام جانی دوباره گرفت و به گونه‌­ای بازسازی شد تا به محلی برای موزه طلا و جواهر تبدیل شود.

امروزه این حمام تبدیل به موزه طلا و جواهر شده و برای بازدید عموم بازگشایی شده است.

حمام‌­های سنتی فعال کرمان

حمام شرقی یا ترکی در کشورهای غربی به شدت محبوب شده‌­اند، حال اینکه این حمام‌ها ریشه در سرزمین مادری ما دارند. حمامی که با دراز کشیدن روی سنگ گرم یکپارچه شروع می­‌شود و با لایه برداری پوست با کیسه و سفیدآب و ماساژ گرفتن ادامه پیدا می‌­کند و با آبکشی نهایی خستگی را از تن مهمانان بیرون می‌ریزد.

خوشبختانه، چند سالی‌است که این نوع حمام‌­های سنتی در کرمان رونق گرفته‌­اند و با استفاده از وسایل بهداشتی و یکبار مصرف در کنار تکنیک­‌های سنتی، حمامی دلچسب را پیشکش افراد می‌­کنند.

از جمله حمام­‌های سنتی فعال در کرمان می­توان به حمام استخر چشمه و حمام سنتی کلیاس اشاره کرد.

الهام اقاملایی

ارشد مترجمی رو که گرفتم، سرم با ترجمه و تدریس زبان گرم بود که خیلی اتفاقی با دنیای تولید محتوا آشنا شدم. دنیایی به وسعت یک اقیانوس ولی با عمق نیم سانت:) آماده ای تا با هم شیرجه بزنیم تو این اقیانوس جذاب! Let's Go

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا