کدام یک برای شما بهتر و کاربردی‌تر است؟ پودر کلاژن، پاستیل کلاژن یا غذاها و محصولات موضعی حاوی کلاژن. شاید دیده باشید که برخی افراد، پودر کلاژن را در فنجان قهوه خود می‌ریزند، یا در وسط روز، مایعی قهوه‌ای رنگ را به تنهایی می‌نوشند یا کپسول کلاژن را همراه با سایر ویتامین‌ها در وعده صبحانه می‌خورند.
کلاژن یکی از بحث برانگیزترین مواد موجود در محصولات مراقبت از پوست به شمار می‌رود که هنوز هم سوالاتی در مورد ضرورت مصرف و بهترین شیوه مصرف آن وجود دارد؛ بنابراین در این مطلب از مبیت با ما همراه باشید تا بهترین منابع تامین کلاژن را بشناسید.
کلاژن چیست؟
کلاژن نوعی پروتئین است که در بدن به صورت طبیعی ساخته میشود و در استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، اندام و پوست وجود دارد. کلاژن در پوست باعث نرمی، طراوت و شادابی میشود و هر چه میزان آن در پوست صورت بیشتر باشد، پوست چین و چروک کمتری خواهد داشت. حداقل 28 نوع مختلف کلاژن وجود دارد که تایپ 1 و 3 آن در پوست یافت میشود.
با شروع دهه بیست زندگی، پوست شروع به از دست دادن کلاژن می‌کند و اثرات قابل مشاهده این روند از 30 سالگی و با پدیدار شدن خطوط ریز روی صورت مشخص میشود. تماس مستقیم پوست با اشعه UV خورشید و آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد (که بخاطر آلودگی هوا و سایر تماس‌های محیطی اتفاق می‌افتند)، دو عامل اصلی کاهش و از بین رفتن کلاژن محسوب می‌شوند.
چندین راه برای تشویق پوست به کلاژن‌سازی وجود دارد؛ برای مثال، با محافظت از پوست خود در برابر تماس‌های محیطی نظیر اشعه UV و آلودگی هوا، و داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل و سرشار از آنتی اکسیدان‌ها می توانید به پوست خود در ساخت کلاژن کمک کنید.
با افزایش آگاهی مردم درباره اهمیت کلاژن برای سلامتی، محبوبیت مکمل‌ها، پودرها و کرم‌های موضعی حاوی کلاژن به شدت افزایش پیدا کرد. البته اولین باری که مکمل‌ها و پودرهای کلاژن به بازار آمدند، شک و شبهه زیادی در مورد آنها وجود داشت. سایز مولکول کلاژن بزرگ است و به همین دلیل، صرف نظر از فرمی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، راه پیدا کردن آن به پوست بحث برانگیز است.
آیا کلاژن خوراکی موثر است؟
برای اینکه کلاژن شانس ورود به پوست و تاثیر بر آن را داشته باشد، باید از طریق روده جذب شده و وارد جریان خون شود. پس آیا کلاژن واقعا میتواند باعث نرمی پوست و جلوگیری از چین و چروک شود؟
شواهد نشان می‌دهند که روند دریافت کلاژن اینگونه نیست که کلاژن بعد از بلع، سریعا وارد پوست شود. در حقیقت، بعد از خوردن کلاژن، مولکول‌های آن به دی و تری پپتید تجزیه می‌شوند که از آمینواسید تشکیل شده‌اند. این پپتیدها بعدا توسط روده جذب و وارد جریان خون می‌شوند و سپس به رگهای خونی پوست می‌رسند. زمانیکه این تکه‌های کوچک کلاژن به پوست برسند، نوعی سیگنال به سلول‌های پوستی می‌دهند تا کار کلاژن سازی را شروع کنند؛ در واقع، این سیگنال‌ها به پوست القا می‌کنند که زخمی در پوست ایجاد شده که نیاز به ترمیم و بازسازی دارد.
بهترین منبع کلاژن: مکمل‌های کلاژن
اگرچه هنوز هم نقدهایی بر مصرف مکمل‌های کلاژن وجود دارد اما در مقایسه با محصولات موضعی حاوی کلاژن، اثرگذاری بسیار بیشتری دارند.
کپسول‌های کلاژن، فرموله شده پودر کلاژن هستند و البته برخی از برندها، سایر مواد تقویت کننده پوست نظیر هیالورونیک اسید و ویتامین سی را نیز به این کپسول‌ها اضافه می‌کنند. برای مصرف پودر کلاژن شما باید آن را به نوشیدنی دلخواه‌تان اضافه کنید و میل کنید.
کلاژن میتواند به صورت پاستیل نیز تولید شود که در این صورت باید به آن شکر و موادی دیگر اضافه کنند تا به شکل نهایی پاستیل درآورند. اگر پاستیل دوست ندارید، کپسول جایگزین خوبی است.
با این وجود، حتما برچسب و توضیح محصولات را بخوانید تا دوز پپتیدهای موجود در هر کپسول را متوجه شوید و آن را با دوز پپتیدهای موجود در پودر کلاژن مقایسه کنید. اگر هر روز 2.5 تا 10 گرم پپتید کلاژن مصرف کنید، آبرسانی و انعطاف پذیری پوست بهبود می‌یابد.
پودر کلاژن یا کپسول کلاژن
هم پودر و هم کپسول کلاژن حاوی پیتیدهایی هستند ولی یکی از تفاوت‌های عمده آنها، دوز این پپتیدها در هر وعده مصرفی است. اگر از عهده هزینه‌های پودر کلاژن برمی‌آیید، بهتر است دنبال مکمل کلاژن گاوی یا دریایی از برندی معتبر باشید که حاوی کلاژن تایپ 1 و 3 باشد. برندهای معتبر از آزمایشگاه‌های مستقل کمک میگیرند تا اطمینان یابند که میزان کلاژن محصولات‌شان به اندازه‌ای که ادعا می‌کنند، هست و همچنین، از آلوده نبودن آنها مطمئن شوند.
منبع کلاژن متوسط: غذاهای حاوی کلاژن
اگرچه رژیمی سالم و متعادل از منابع پروتئینی نظیر مرغ، آب قلم، ماهی و گوشت قرمز حاوی پپتیدهایی است که میتواند از سلامت پوست محافظت کند و احتمالا سایر ویتامین‌ها، مواد معدنی و مغذی لازم برای سلامتی پوست را نیز داراست اما در اغلب موارد، تحقیقات کافی برای اثبات این تاثیرات، انجام نشده است.
با این وجود، مصرف پروتئین میتواند مواد لازم برای تولید کلاژن در بدن را فراهم آورد. پس بهتر است پروتئین‌هایی نظیر گوشت‌های کم چرب، تخم مرغ و ماهی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. پروتئین خوراکی برای ساختار و بازسازی پوست ضروری است.
عادات غذایی سالم در سلامت کلی پوست تاثیر بسیار زیادی دارد و به همین دلیل باید میوه و سبزیجات، چربی‌های مفید، و پروتئین‌های کم چرب را وارد رژیم غذایی خود کنید. رژیم غذایی مبتنی بر گیاهان (که میتواند شامل پروتئین حیوانی و ماهی هم باشد ولی بیشتر روی غذاهای غنی از آنتی اکسیدان نظیر سبزیجات، میوه، غلات کامل و دانه‌ها تمرکز دارد) روند پیری پوست را آهسته می‌سازد و پوست را جوان‌تر نشان می‌دهد.
منبع کلاژن بدون دلیل و مدرک: کلاژن موضعی
کلاژن موضعی که به کرمها و سرمها اضافه میشود، احتمالا نتیجه عالی نخواهد داشت. از آنجا که مولکول کلاژن بزرگ است، احتمال اینکه از طریق پوست جذب و باعث تحریک تولید کلاژن شود، بسیار کم است. کلاژن موضعی شاید تاثیر موقتی بر شادابی پوست داشته باشد اما بهترین انتخاب نیست.
اثرات رتینوئیدها، ویتامین سی یا اسیدهای لایه بردار نظیر گلوئیک بر افزایش تولید کلاژن در پوست به اثبات رسیده است. رتینوئیدها و بخصوص رتینول با هدف قراردادن ژن‌های کلاژن تایپ 1 و 3 به تولید کلاژن کمک بزرگی می‌کنند. اگر برای 12 هفته از رتینول استفاده کنید، سطح کلاژن پوست بالا می‌رود و چین و چروک‌ها کاهش پیدا می‌کنند.
سخن پایانی
اگر میخواهید تولید کلاژن در بدنتان افزایش پیدا کند، احتمالا مکمل‌های کلاژن هیدرولیز شده، بهترین انتخاب ممکن هستند، البته تحقیقات همه‌جانبه درباره تاثیر و عوارض جانبی آنها صورت نگرفته است. به همین دلیل متخصصان بر این باورند که هنوز برای توصیه مکمل‌های خوراکی کلاژن به عموم مردم، اطلاعات کافی وجود ندارد و از آنجا که نحوه دقیق تبدیل این کلاژن در پوست مشخص نیست، نمی‌توان به راحتی گفت که همه به خوردن کلاژن نیاز دارند یا نه.
البته تحقیقات اولیه نتایج امیدوارکننده‌ای داشته‌اند؛ همچنین، گفته شد که تغذیه سالم برای سلامت کلی بدن ضروریست ولی محصولات موضعی حاوی کلاژن کمترین تاثیر و ارزش را دارند. قبل از اینکه شروع به استفاده از مکمل‌های کلاژن کنید، حتما با یک متخصص پوست مشورت کنید تا یکرویکردی کلی شامل تغذیه سالم و عاداتی که از پوست شما در برابر آسیب‌های محیطی محافظت می‌کند، برای شما تجویز شود.
